ผลการศึกษาเผยกลุ่มแฟนกีฬาอีสปอร์ตในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้มีรากฐานที่ลึกซึ้งและมีส่วนร่วมสูง

Jenny Ortiz-Bolivar
เขียนโดย Jenny Ortiz-Bolivar
แปลโดย Mungkorn Grixti

ในโลกของอีสปอร์ตที่กำลังเติบโตอย่างรวดเร็ว เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ได้กลายมาเป็นกำลังสำคัญในแง่ของการมีส่วนร่วมและการเข้าถึงผู้ชม จากการสำรวจของ Deloitte ในปี 2024 ซึ่งมีผู้ตอบแบบสอบถาม 14,250 คนจาก 20 ตลาดทั่วโลก พบว่าภูมิภาคนี้มีผู้ชมอีสปอร์ตทั่วโลกมากที่สุดแห่งหนึ่ง แม้จะต้องเผชิญกับความท้าทายในการสร้างรายได้จากฐานแฟนๆ กลุ่มนี้ แต่ความกระตือรือร้นก็ยังคงสูง โดยเฉพาะในประเทศอย่างเวียดนามและมาเลเซีย  

Paolo Barcelon นักข่าวชาวฟิลิปปินส์และนักพากย์กีฬาอีสปอร์ต ให้สัมภาษณ์พิเศษกับทีมข่าว SiGMA ว่า ความหลงใหลในกีฬาอีสปอร์ตของภูมิภาคนี้ ฝังรากลึกอยู่ในวัฒนธรรมท้องถิ่นและพลวัตของชุมชน 

“กลุ่มแฟนกีฬาอีสปอร์ตในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้เป็นกลุ่มที่มีส่วนร่วมมากที่สุดกลุ่มหนึ่งของโลก” บาร์เซโลนาอธิบาย “กลุ่มแฟนกีฬาอีสปอร์ตที่นี่ถูกสร้างขึ้นผ่านเครือข่ายชุมชน โดยทีมใหญ่ๆ จะก่อตั้งกลุ่มแฟนคลับอย่างเป็นทางการคล้ายกับทีมบาสเก็ตบอลหรือฟุตบอล ผู้เล่นจะได้รับการปฏิบัติเหมือนเป็นร็อคสตาร์ โดยมีกลุ่มแฟนคลับเป็นของตัวเอง และผู้โชคดีก็จะได้รับข้อเสนอที่คุ้มค่า เช่นในกรณีของ Blacklist International จากฟิลิปปินส์ และ Rex Regum Qeon หรือ RRQ จากอินโดนีเซีย”  

“เวียดนามและมาเลเซียเป็นผู้นำในด้านการมีส่วนร่วมในกีฬาอีสปอร์ต เนื่องจากรัฐบาลของแต่ละประเทศลงทุนด้านโครงสร้างพื้นฐานด้านกีฬาอีสปอร์ต เช่น การเชื่อมต่ออินเทอร์เน็ต การเผยแพร่กีฬาอีสปอร์ตในโปรแกรมกีฬาระดับประเทศมากขึ้น รวมถึงตัวผู้เล่นที่ได้รับความนิยมเอง” เขากล่าว “มาเลเซียและเวียดนามยังเป็นเจ้าภาพจัดการแข่งขันกีฬาอีสปอร์ตระดับนานาชาติ เช่น ซีเกมส์ 2023 (เวียดนาม) และการแข่งขันชิงแชมป์โลก M1 และ M6 สำหรับ Mobile Legends: Bang Bang (มาเลเซีย)” 

รายงานของ Deloitte ยืนยันแนวโน้มนี้ โดยระบุว่าทั้งสองประเทศมี อัตราการรับชมปกติสูงสุด ในภูมิภาค รายงานยังระบุเพิ่มเติมว่าในทั้งสองประเทศนี้ ผู้บริโภคมีความเต็มใจที่จะใช้จ่ายกับกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับอีสปอร์ตมากกว่า รวมถึงการเข้าร่วมงานอีเวนต์และการสมัครสมาชิกดิจิทัล 

วัฒนธรรมการเล่นเกมที่เน้นอุปกรณ์เคลื่อนที่เป็นปัจจัยขับเคลื่อนการเติบโต 

ในภูมิภาคที่ราคาเอื้อมถึงและการเข้าถึงได้เป็นตัวกำหนดการใช้เทคโนโลยี เกมบนมือถือจึงครองตลาด แนวคิดที่ให้ความสำคัญกับอุปกรณ์พกพาเป็นอันดับแรกนี้ ตามที่บาร์เซลอนกล่าว มีบทบาทสำคัญในการเร่งการพัฒนากีฬาอีสปอร์ตในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ 

“(เอเชียตะวันออกเฉียงใต้) เป็นภูมิภาคที่เทคโนโลยียังไม่พร้อมหรือมีประสิทธิภาพด้านต้นทุนเท่ากับเพื่อนบ้านทางตะวันตกและยุโรปของเรา” เขากล่าว “ด้วยเหตุนี้ เกมบนมือถือจึงกลายเป็นทางเลือกสำหรับกีฬาอีสปอร์ตในภูมิภาคนี้” 

“ยกตัวอย่างประเทศฟิลิปปินส์ – มีเพียงไม่กี่เมืองเท่านั้นที่มีการเข้าถึงอินเทอร์เน็ต 5G และราคาอินเทอร์เน็ตก็สูง ประกอบกับอุปกรณ์ไฮเทคที่หาซื้อได้เฉพาะในพื้นที่ที่มีการพัฒนาเมืองสูง เช่น มะนิลา เซบู และดาเวา ดังนั้น เกมเมอร์จึงหันไปหาอุปกรณ์ราคาถูกที่รองรับเกมหรืออีสปอร์ตที่มีความต้องการเทคโนโลยีต่ำกว่า เช่น MLBB และ PUBG Mobile แทนที่จะซื้อคอมพิวเตอร์ที่มีสเปกสูงกว่าสำหรับเกมอย่าง VALORANT, League of Legends หรือ Dota 2” 

Mobile Legends: Bang Bang (MLBB) ได้กลายมาเป็นเสาหลักของระบบนิเวศกีฬาอีสปอร์ตของฟิลิปปินส์ “ด้วยแนวคิดที่ให้ความสำคัญกับอุปกรณ์เคลื่อนที่เป็นอันดับแรก MLBB จึงได้กลายมาเป็นหนึ่งในเกมอีสปอร์ตที่ได้รับความนิยมมากที่สุดในฟิลิปปินส์ จนทำให้การแข่งขันเพื่อชิงตำแหน่งกีฬาอีสปอร์ตกลายมาเป็นกิจกรรมสำคัญในโรงเรียนและแม้แต่ในกิจกรรมทางการเมืองของพรรคการเมือง” เขากล่าวเสริม 

นอกจากนี้ บาร์เซโลนา ยังเน้นย้ำถึงบทบาทของการกำหนดราคาและการตลาดในการประสบความสำเร็จของเกมบนมือถืออีกด้วย “อีกปัจจัยหนึ่งคือกลยุทธ์การตลาดสำหรับเนื้อหาพรีเมียมที่จะขายในราคาที่เหมาะสมเพียงพอ ไอเทมอีสปอร์ตและของที่ระลึกเกม ซึ่งถือว่ามีศักยภาพทางการค้า ไม่เพียงแต่ช่วยให้แบรนด์เป็นที่รู้จักเท่านั้น แต่ยังทำให้ตลาดอื่นๆ หรือแม้แต่พันธมิตรทางธุรกิจที่มีศักยภาพสำหรับผู้พัฒนาเกมตระหนักถึงสิ่งนี้ด้วย” 

การปรับตัวทางวัฒนธรรมและอัตลักษณ์ท้องถิ่น 

การผสมผสานวัฒนธรรมท้องถิ่นเข้ากับอีสปอร์ตเป็นอีกปัจจัยสำคัญที่ทำให้แฟนๆ มีส่วนร่วมอย่างเหนียวแน่น สำหรับบาร์เซโลนา การปรับเกมอีสปอร์ตให้เข้ากับท้องถิ่นสามารถสร้างหรือทำลายความน่าดึงดูดใจในแต่ละตลาดได้ 

“มันขึ้นอยู่กับว่าหน่วยงานที่เกี่ยวข้องและผู้จัดพิมพ์อีสปอร์ตจะกำหนดภูมิภาคของอีสปอร์ตหรือตอบสนองผู้ชมในท้องถิ่นอย่างไร” เขากล่าวอธิบาย “นอกเหนือจากไอเทมในเกมที่มีธีม เช่น ตัวละคร Paquito ของ MLBB ที่แสดงความเคารพต่อ Manny Pacquiao การถ่ายทอดสดการแข่งขันในระดับท้องถิ่นก็ช่วยให้อีสปอร์ตเข้าถึงผู้ชมได้มากขึ้น” 

เขายกตัวอย่างแนวทางของ MOONTON Games “ตัวอย่างที่ดีที่สุดอย่างหนึ่งคือซีรีส์ MLBB Professional Leagues หรือ MPLs ของ MOONTON Games ซึ่งมีลีกเฉพาะประเทศ (MPL PH, MPL MY, MPL SG, MPL Indonesia, MPL Cambodia ฯลฯ)” 

การปรับตัวตามภูมิภาคเหล่านี้ไม่เพียงแต่สะท้อนถึงทางวัฒนธรรมเท่านั้น แต่ยังทำให้ระบบนิเวศเข้าถึงแฟนๆ ใหม่ได้ง่ายขึ้นอีกด้วย โดยช่วยเชื่อมช่องว่างทางภาษาและเนื้อหาที่อาจขัดขวางการมีส่วนร่วมของผู้ชม 

Paquito (ที่มา: Mobile Legends)

ความท้าทายในการรักษาผู้ชม: กรณีศึกษาในสิงคโปร์ 

ในขณะที่ประเทศในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้บางประเทศมีผู้ชมมากที่สุด ประเทศอื่นๆ ก็ยังต้องเผชิญอุปสรรค รายงานของ Deloitte ระบุว่าสิงคโปร์เป็นประเทศที่ประสบปัญหาในการมีส่วนร่วมกับกีฬาอีสปอร์ตอย่างสม่ำเสมอ แม้ว่าโดยรวมแล้วความตระหนักรู้จะเพิ่มขึ้นก็ตาม 

จากการศึกษาพบว่าสัดส่วนของชาวสิงคโปร์ที่รับชมอีสปอร์ตเป็นประจำลดลงเล็กน้อยจากร้อยละ 36 ในปี 2022 เหลือร้อยละ 35 ในปี 2024 แม้ว่าผู้ชมร้อยละ 73 จะอยู่ในวัย Gen Z หรือ Millennial แต่การรักษาความสนใจของพวกเขาเอาไว้ยังคงเป็นความท้าทาย 

Barcelon เชื่อว่าการแปลภาษาและการเข้าถึงชุมชนอย่างใกล้ชิดมากขึ้นจะช่วยได้ “รัฐบาลและผู้จัดพิมพ์อีสปอร์ตควรหาวิธีนำเกมอีสปอร์ตเข้าใกล้ผู้ชมมากขึ้น และเหมาะกับรสนิยมและรสนิยมของคนในพื้นที่” เขากล่าว “อีสปอร์ตเป็นกีฬาที่ช่วยลดช่องว่างมากมาย เช่น เพศและชนชั้นทางเศรษฐกิจ การเล่าเรื่องและการแปลทัวร์นาเมนต์อีสปอร์ตให้เป็นภาษาท้องถิ่นเพียงพอจะช่วยได้สามวิธี ได้แก่ เพิ่มความตระหนักรู้ สร้างความไว้วางใจจากผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย และสร้างระบบนิเวศที่ยั่งยืนสำหรับอีสปอร์ตในประเทศ” 

อุตสาหกรรมที่กำลังเติบโตพร้อมกับความต้องการที่เปลี่ยนแปลงไป 

กีฬาอีสปอร์ตในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้กำลังพัฒนาอย่างรวดเร็วจากกลุ่มวัฒนธรรมย่อยเฉพาะกลุ่มไปสู่ความบันเทิงกระแสหลัก อย่างไรก็ตาม การเติบโตนี้ยังนำมาซึ่งปัญหาในการเติบโตอีกด้วย ตามที่ Barcelon บอกกับทีมข่าว SiGMA กุญแจสำคัญในการประสบความสำเร็จในระยะยาวของกีฬาอีสปอร์ตในภูมิภาคนี้อยู่ที่การสร้างชุมชน การแปลเป็นภาษาท้องถิ่น และการเข้าถึงที่ครอบคลุม ในขณะที่กีฬาแบบดั้งเดิมและดิจิทัลแข่งขันกันเพื่อดึงดูดความสนใจในภูมิภาคที่มีผู้ชมที่เป็นคนหนุ่มสาวที่เชี่ยวชาญด้านเทคโนโลยี อุตสาหกรรมกีฬาอีสปอร์ตของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ยังคงเป็นหนึ่งในตลาดที่คึกคักและซับซ้อนที่สุดในโลก